สถิติข้อมูลหญ้าทะเล ปี 2549
ในประเทศไทยพบหญ้าทะเลได้ในหลายพื้นที่ เช่น แหล่งน้ำกร่อย หรือปากแม่น้ำที่ติดป่าชายเลน ชายฝั่งน้ำตื้นที่มีพื้นทรายหรือทรายปนโคลน และที่ลึกติดกับแนวปะการัง สภาพแหล่งหญ้าทะเลโดยทั่วไปทางฝั่งทะเลอันดามันมีความอุดมสมบูรณ์มากกว่าทางฝั่งอ่าวไทย ฝั่งทะเลอันดามันพบหญ้าทะเลในพื้นที่ชายทะเลและเกาะต่างๆ ทุกจังหวัด ตั้งแต่จังหวัดระนอง พังงา ภูเก็ต กระบี่ ตรัง และสตูล ซึ่งมีพื้นที่รวมประมาณ 60,000 ไร่ โดยแหล่งหญ้าทะเลผืนใหญ่ที่สุดในน่านน้ำไทยคือ บริเวณเกาะตะลิบง จังหวัดตรัง
ฝั่งอ่าวไทยพบหญ้าทะเลทั่วไปตามจังหวัดชายฝั่งทะเล 13 จังหวัดและเกาะบางแห่ง ได้แก่ จังหวัดตราด จันทบุรี ระยอง ชลบุรี เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ชุมพร สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช พัทลุง สงขลา ปัตตานี และนราธิวาส ซึ่งมีพื้นที่ประมาณ 34,500 ไร่
ตารางที่ 1 : การกระจายตัวของหญ้าทะเลในประเทศไทยปี 2549
จังหวัด | พื้นที่ (ไร่) | บริเวณที่พบ | ชนิดหญ้าทะเลที่พบ |
อ่าวไทยฝั่งตะวันออก | 10,386 | ||
ตราด
|
4,640 |
บานคลองหิน, บ้านคลองม่วง,อ่าวไม้รูด, อ่าวธรรมชาติ, เกาะปุย, อ่าวกล้วย, เกาะกูด, เกาะกระดาด, เขาล้าน, แหลมกลัด, อ่าวสับปะรด, บ้านนนทรี, เกาะช้าง |
หญ้าคาทะเล, หญ้ากุยช่ายทะเล, หญ้ากุยช่ายเข็ม, หญ้าเงา, หญ้าเงาใส, หญ้าเงาใบเล็ก, หญ้าเงาแคระ, หญ้าชะเงาเต่า, หญ้าชะเงาใบฟันเลื่อย, หญ้าตะกานน้ำเค็ม |
จันทบุรี | 1,690 | ปากแม่น้ำพังราด, อ่าวคุ้งกระเบน | หญ้าคาทะเล, หญ้ากุ้ยช่ายทะเล, หญ้ากุ้ยช่ายเข็ม, หญ้าเงาใส |
ระยอง | 3,441 | เขาแหลมหญ้า, อ่าวเพ, สวนสน, อ่าวมะขามป้อม, ปากน้ำประแสร์, หาดแม่พิมพ์, เกาะมัน | หญ้าคาทะเล, หญ้ากุ้ยช่ายทะเล, หญ้ากุ้ยช่ายเข็ม,หญ้าเงา,หญ้าเงาใส,หญ้าเงาใบเล็ก, หญ้าเงาแคระ |
ชลบุรี | 615 | เกาะคราม, อ่าวเตยงาม, อ่าวสัตหีบ, เกาะแสมสาร | หญ้ากุ้ยช่ายทะเล, หญ้าเงาใส, หญ้าเงาใบเล็ก |
อ่าวไทยฝั่งตะวันตก | 10,839 | ||
เพชรบุรี |
10 | ปากคลองบางกราน้อย, ปากคลองบาง กราใหญ่ | หญ้าตะกานน้ำเค็ม |
ประจวบคีรีขันธ์ | 20 | อ่าวมะนาว | หญ้ากุ้ยช่ายเข็ม, หญ้าเงา |
ชุมพร | 10,809 | เกาะเวียง-แหลมแท่น, อ่าวทุ่งคา-สวี, ปากน้ำละแม | หญ้ากุยช่ายเข็ม, หญ้าเงาใส, หญ้าเงาแคระ |
อ่าวไทยภาคใต้ตอนบน | 11,528 | ||
สุราษฎร์ธานี | 10,680 | อ่าวไชยา, เกาะพงัน, เกาะสมุย, เกาะนกตะเภา | หญ้าคาทะเล, หญ้ากุยช่ายทะเล, หญ้ากุยช่ายเค็ม, หญ้าต้นหอมทะเล, หญ้าเงา, หญ้าเงาใส, หญ้าเงาแคระ, หญ้าชะเงาเต่า,หญ้าชะเงาใบฟันเลื่อย |
นครศรีธรรมราช | 45 | อ่าวท่าไร่ | หญ้าคาทะเล, หญ้ากุยช่ายทะเล, หญ้ากุยช่ายเข็ม, หญ้าเงา, หญ้าชะเงาเต่า |
พัทลุง | 460 | อ่าวท่ายาง, บ้านเกาะยวน | หญ้าเงาแคระ และ หญ้ากุยช่ายเข็ม |
สงขลา | 343 | ทะเลสาบสงขลา, หาดทรายแก้ว, ปากคลองนาทับ | หญ้ากุยช่ายทะเล, หญ้ากุยช่ายเข็ม, หญ้าเงาแคระ |
อ่าวไทยภาคใต้ตอนล่าง | 1,840 | ||
ปัตตานี | 1,764 | คลองยามู, อ่าวปัตตานี, หาดชลาลัย | หญ้ากุยช่ายทะเล, หญ้ากุยช่ายเข็ม, หญ้าเงา, หญ้าเงาแคระ, หญ้าตะกานน้ำเค็ม |
นราธิวาส | 76 | อ่าวมะนาว, คลองตากใบ,ปากคลองนรา | หญ้ากุยช่ายทะเล, หญ้าเงาแคระ |
อันดามันและช่องแคบมะละกาตอนบน | 60,508 | ||
ระนอง | 940 | บ้านบางจาก, เกาะพะยาม, บ้านบางเบน, เกาะกำ, เกาะล้าน | หญ้าคาทะเล, หญ้ากุยช่ายทะเล, หญ้ากุยช่ายเค็ม, หญ้าเงา, หญ้าเงาใส, หญ้าเงาแคระ, หญ้าชะเงาใบฟันเลื่อย |
พังงา | 15,816 | เกาะสุรินทร์, เกาะไข่ใหญ่, ทุ่งนางดำ, เกาะพระทอง, เกาะผ้า, บ้านทับละมุด, ท่านุ่น, แหลมสอม-แหลมเรียง, แหลมหาดหอย, แหลมหาด, เกาะยาวน้อย, เกาะยาวใหญ่, บ้านบางขวัญ, อ่าวโต๊ะหนง, อ่าวสอม, เกาะละวะใหญ่, บ้านอ่าวมะขาม, แหลมคลองบอน, อ่าวโล๊ะปาไล, อ่าวสน | |
ภูเก็ต | 4,445 | หาดในยาง, บ้านท่าฉัตรชัย, บ้านป่าคลอก, บางโรง, เกาะนาคาใหญ่, อ่าวภูเก็ต, เกาะตะเภาใหญ่, อ่าวตังเข็น, อ่าวฉลอง, บ้านคลองหยิด, บ้านคอเอน, บ้านบางดุก-แหลมทราย, เกาะโหลน-อ่าวยน | หญ้าคาทะเล, หญ้าชะเงาเต่า, หญ้าชะเงาใบมน, หญ้าชะเงาใบฟันเลื่อย, หญ้าเงา, หญ้าเงาแคระ, หญ้ากุยช่ายเข็มและหญ้ากุยช่ายทะเล |
กระบี่ | 15,670 | บ้านเตาถ่าน-เขาทองใต้, บ้านท่าเลน, แหลมหางนาค, หาดนพรัตน์ธารา, อ่าวท่าเลน, บ้านปากคลองจิหลาด, เกาะศรีบอยา-เกาะปู, เกาะกา, บ้านบ่อม่วง, แหลมไทร, เกาะลันตาใหญ่, เขาศิลามาก-ปากมาก, ปากคลอง, บ้านบ่อม่วง, เขาสามหนวย, อ่าวน้ำเมา, เกาะด้ามหอก-ด้านขวาน, บ้านแหลมหิน | หญ้าคาทะเล, หญ้าชะเงาเต่า, หญ้าชะเงาใบมน, หญ้าชะเงาใบฟันเลื่อย, หญ้าเงา, หญ้าเงาแคระ, หญ้ากุยช่ายเข็มและหญ้ากุยช่ายทะเล |
ตรัง | 21,493 | บ้านแหลมไทร, บ้านแหลมมะขาม, อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม, เขาแบนะ, บ้านปากคลอง-เกาะผี, ควนตุงกู, แหลมหยงลำ, ปากคลองลัดเจ้าไหม, ปากคลองเจ้าไหม, เกาะมุก, เกาะตะลิบง, เกาะสุกร | หญ้าคาทะเล, หญ้าชะเงาเต่า, หญ้าชะเงาใบมน, หญ้าชะเงาใบฟันเลื่อย, หญ้าชะเงาใบเล็ก, หญ้าเงา, หญ้าเงาใส, หญ้าต้นหอมทะเล, หญ้าเงาแคระ, หญ้ากุยช่ายเข็มและหญ้ากุยช่ายทะเล |
สตูล | 2,144 | เกาะลิดีเล็ก, เกาะลิดีใหญ่, เกาะตันหยง, เกาะสาม, เกาะผี, บ้านตันหยงโป, เกาะเกวเล็ก, ปากบารา, บ้านบากันโต๊ะทิด | หญ้าคาทะเล, หญ้ากุยช่ายทะเล, หญ้าต้นหอมทะเล, หญ้าเงา, หญ้าเงาใส, หญ้าเงาแคระ, หญ้าชะเงาเต่า, หญ้าชะเงาใบฟันเลื่อย, หญ้าชะเงาใบมน |
รวมทั้งประเทศไทย | 95,101 |
ที่มา: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม, กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง, สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเล ชายฝั่งทะเล และป่าชายเลน. 2549.
ตารางที่ 2 : สถานภาพแหล่งหญ้าทะเลฝั่งอ่าวไทยปี 2549
จังหวัด/บริเวณที่พบ | พื้นที่ (ไร่) | พื้นที่ปกคลุม (%) | สถานภาพปี 2549 | รายละเอียด | ปัญหาความเสื่อมโทรม |
ตราด | |||||
แหลมกลัด-บ้านไม้รูด | 2,252 | 25 | ++ | แนวหญ้าทะเลริมชายฝั่ง เป็นแหล่งอาศัยของสัตว์น้ำวัยอ่อน หอยปากเป็ด และเป็นแหล่งคราดหอยขาว | เปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล |
อ่าวธรรมชาติ, เกาะช้าง | 1,330 | 50 | + | หญ้าทะเลกำลังพื้นตัว จากความร่วมมืออนุรักษ์หญ้าทะเลของชาวบ้าน | |
หมู่เกาะกระตาด | 798 | 50 | N | มีความหลากหลายของชนิดหญ้าทะเล | - |
เกาะกูด | 225 | 50 | N | พื้นที่หญ้าทะเลทางฝั่งตะวันออกของเกาะ | - |
จันทบุรี | |||||
อ่าวคุ้งกระเบน | 1,520 | 75 | +++ | เป็นอ่าวกึ่งปิด มีป่าชายเลนล้อมรอบอ่าว พบไส้เดือนทะเล หอยฝาเดียว ลูกกุ้ง และลูกปลาชุกชุม บริเวณนี้พบพะยูนบ่อยครั้ง | - |
ปากน้ำพังราด | 170 | 0 | - | เป็นแหล่งหญ้าทะเลบริเวณปากแม่น้ำพังราด | มีอวนลากเข้ามาทำประมงใกล้ฝั่ง พบพะยูนตายลอยน้ำมาบ่อยครั้ง |
ระยอง | |||||
ชายฝั่งอ่าวมะขามป้อม-ปากน้ำพังราด | 1,840 | 75 | ++ | เป็นแหล่งหญ้าทะเลที่อยู่ติดกับป่าชายเลน เป็นแหล่งอนุบาลลูกปูม้า ลูกผลาช่อนทราย ลูกปลาหมูสีและลูกกุ้ง และเป็นแหล่งประมงหอยหลายชนิด | น้ำทิ้งจากนากุ้งและชุมชน การถมที่รุกล้ำพื้นที่หญ้าทะเล มีเขื่อนกันคลื่น การขุดลอกร่องน้ำ การสัญจรทางน้ำ |
อ่าวเพ | 766 | 50 | ++ | พบพะยูนในบริเวณอ่าวเป็นครั้งคราว มีความหลากหลายของสัตว์ทะเลมาก | ประมงอวนทับตลิ่ง ผ้าบางเจียดเคย น้ำทิ้งจากชุมชนและท่าเรือ และการสัญจรท่องเที่ยว (เปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล) |
หาดแม่พิมพ์ | 65 | 5 | N | มีรายงานพบพะยูนมากินหญ้าทะเล | เปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล |
เกาะมัน | 770 | 20 | ++ | แนวหญ้าทะเลรอบเกาะอยู่ร่วมกับปะการังแข็ง ปะการังอ่อน และดอกไม้ทะเล บางบริเวณมีสาหร่ายขึ้นปะปนหลายชนิด | - |
ชลบุรี | |||||
อ่าวเตยงาม-อ่าวสัตหีบ | 615 | 15 | + | เดิมเคยพบหญ้าทะเลบริเวณเกาะพระในอ่าวสัตหีบ แต่ปัจจุบันสำรวจไม่พบแหล่งหญ้าทะเลดังกล่าว ส่วนอ่าวเตยงามมีลักษณะเป็นอ่าวกึ่งปิด พื้นที่แหล่งหญ้าทะเลอยู่ภายใต้การดูแลของฐานทัพเรือสัตหีบ | การสร้างเขื่อนกันคลื่น สะพานเทียบเรือ และที่พักอาศัยภายในอ่าวสัตหีบ |
เพชรบุรี | |||||
ปากคลองบางกราน้อย-ปากคลองบางกราใหญ่ | 10 | ||||
ประจวบคีรีขันธ์ | |||||
อ่าวมะนาว | 20 | ไม่มีรายงาน | ไม่มีรายงาน | อยู่ในพื้นที่ความรับผิดชอบของกองทัพอากาศ กองบิน 53 การแพร่กระจายของหญ้าทะเลอาจมีการเปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล | เปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล |
ชุมพร | |||||
อ่าวทุ่งคา-สวี | 7,834 | ไม่มีรายงาน | + | พบหญ้าทะเลเพียงชนิดเดียว คือ หญ้าเงาแคระ เจริญเติบโตได้ดีบริเวณที่มีพื้นดินเป็นทรายปนโคลน | การเพิ่มขึ้นของตะกอนและน้ำทิ้งจากการประมงและเพาะเลี้ยวสัตว์น้ำ การสำรวจแหล่งน้ำมันดิบ |
เกาะเวียง-แหลมแท่น | 115 | ไม่มีรายงาน | N | ได้รับผลกระทบเล็กน้อยจากตะกอนชายฝั่ง | |
ปากน้ำละแม | 2,860 | ไม่มีรายงาน | N | มีรายงานพบหญ้าเงาใสเพียงชนิดเดียว | ตะกอนทับถม |
สุราษฎร์ธานี | |||||
อ่าวไชยา | 1,800 | ไม่มีรายงาน | N | แนวหญ้าทะเลกระจายตัวตามแนวชายฝั่ง | การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่ง |
เกาะสมุย | 4,700 | ไม่มีรายงาน | + | พบแนวหญ้าทะเลกระจายตามชายฝั่งตะวันตก และตอนใต้ของเกาะ เป็นแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำวัยอ่อน | การท่องเที่ยว การก่อสร้างถนนและท่าเรือ การขุดร่องน้ำ ส่งผลกระทบให้หญ้าทะเลเสื่อมโทรม |
เกาะพงัน | 4,018 | ไม่มีรายงาน | + | พบเป็นแนวตลอดตั้งแต่ตะวันตกเฉียงใต้ จนถึงแหลมตอนใต้เกาะ | การท่องเที่ยว การสร้างถนน/ท่าเรือ การขุดร่องน้ำ การประมงอวนรุน |
เกาะนกตะเภา | 158 | ไม่มีรายงาน | N | แนวหญ้าทะเลกระจายตามแนวชายฝั่งตะวันตกของเกาะ | การประมงผิดวิธี เช่น อวนลาก อวนรุน |
นครศรีธรรมราช | |||||
เกาะท่าไร่ | 45 | ไม่มีรายงาน | N | แหล่งหญ้าทะเลขนาดเล็ก อาจเปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาล | เปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล |
สงขลา | |||||
อ่าวท่ายาง | 460 | ไม่มีรายงาน | ไม่มีรายงาน | - | - |
ปากคลองหน้าทับ | 40 | ไม่มีรายงาน | N | เปลี่ยนแปลงตามสภาพธรรมชาติ | |
ทะเลสาบสงขลา | 303 | ไม่มีรายงาน | N | เปลี่ยนแปลงตามสภาพธรรมชาติ | |
ปัตตานี | |||||
อ่าวปัตตานี | 1,712.50 | ไม่มีรายงาน | + | เป็นแหล่งหญ้าทะเลที่มีขนาดใหญ่มากพอสมควร และเป็นแหล่งประมงพื้นบ้านและอนุบาลสัตว์น้ำวัยอ่อน | การขยายตัวของชุมชนเมือง/อุตสาหกรรม น้ำทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรม การสร้างท่าเทียบเรือ การประมงผิดวิธี |
คลองยามู | 38 | ไม่มีรายงาน | + | ||
หาดชลาลัย | 14 | ไม่มีรายงาน | N | ||
นราธิวาส | |||||
คลองตากใบ | 76 | N |
ที่มา : กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง, ฐานข้อมูลทรัพยากรทางทะเล หญ้าทะเล, สืบค้นจาก http://www.dmcr.go.th/marinecenter/seagrasses-lesson2.php เมื่อวันที่ 15 มิ.ย. 54
ตารางที่ 3 : สถานภาพแหล่งหญ้าทะเลฝั่งทะเลอันดามันปี 2549 - 2553
จังหวัด/บริเวณที่พบ | พื้นที่(ไร่) | ปีที่สำรวจ | พื้นที่ปกคลุม (%) | สถานภาพ | รายละเอียด | ปัญหาความเสื่อมโทรม |
ระนอง | ||||||
บ้านบางจาก | 127.83 | 2549 | 5 | N | เป็นแหล่งทำการประมงกุ้งเคย | ตะกอนดินจากกิจกรรมบนฝั่ง |
2552 | 0 | - | ||||
บ้านบางเบน | 940 | 2549 | 70 | +++ | แนวหญ้าทะเลทั้งหมดที่พบบริเวณนี้อยู่ตามแนวสันทรายใกล้ป่าชายเลนและปากคลอง พบหญ้าทะเลที่ระดับความลึกประมาณ 1.9-2.5 เมตร โดยพบหญ้าเงาแคระเป็นชนิดเด่นที่พบประมาณ 95% ของหญ้าทะเลที่พบทั้งหมด รองลงไปคือ หญ้าเงาและหญ้าคาทะเล | - |
2550 | 60 | ++ | ||||
2552 | 70 | +++ | ||||
2553 | 80 | +++ | ||||
เกาะพะยาม | 23 | 2549 | 40 | N | พบหญ้าทะเลหลายชนิดแพร่กระจายในบริเวณนี้ | - |
2552 | 40 | N | ||||
บ้านเกาะกำ | 73.77 | 2549 | 15 | N | แนวหญ้าทะเลเชื่อมต่อกับแนวปะการัง | การกัดเซาะจากคลื่นสึนามิ |
2552 | 0 | 0 | ||||
บ้านเกาะล้าน | 41.22 | 2549 | 70 | +++ | แนวหญ้าทะเลเชื่อมต่อกับแนวปะการัง | |
2552 | 0 | - | ||||
พังงา | ||||||
เกาะไข่ใหญ่ | 8.23 | 2549 | 10 | N | เป็นแหล่งทำการประมงกุ้งเคย | ตะกอนดินจากกิจกรรมบนฝั่ง |
2552 | 0 | - | ||||
บ้านทุ่งนางดำ | 2,420 | 2549 | 45 | ++ | พบหญ้าทะเลบนแนวสันทราย มีความหลากหลายของชนิดหญ้ามาก แหล่งหอยชักตีน ปลิงทะเล ลูกกุ้ง ลูกปลา และพะยูน | ถูกกัดเซาะจากคลื่นสึนามิ |
2552 | 50 | N | ||||
2553 | 45 | ++ | ||||
เกาะพระทอง | 4,512.03 | 2549 | 50 | ++ | พบเฉพาะฝั่งตะวันออกและบริเวณชายฝั่งตะวันตกของอำเภอคุระบุรี โดยเฉพาะเกาะเต่า-เกาะปอ | ตะกอนทับถมจากคลื่นสึนามิ ด้านหัวเกาะพระทอง |
2550 | 60 | ++ | ||||
อ่าวสอม | 576 | 2549 | 55 | ++ | พบหญ้าทะเลหลายชนิด แหล่งหอยชักตีน ตัวอ่อนสัตว์น้ำ และเต่าทะเล การปกคลุมลดลง | ตะกอนดินจากกิจกรรมชายฝั่ง มีแนวโน้มเสียหายต่อเนื่อง |
2553 | 35 | N | ||||
แหลมสอม-แหลมเรียง | 306 | 2549 | 80 | +++ | ความหนาแน่นเฉลี่ยประมาณ 80%(2549) แหล่งหอยชักตีน อนุบาลสัตว์น้ำวัยอ่อน และเต่าทะเล | ตะกอนดินจากกิจกรรมชายฝั่ง มีแนวโน้มเสียหายต่อเนื่อง |
2553 | 50 | ++ | ||||
บ้านทับละมุ | 5 | 2549 | 50 | ++ | พบหญ้าทะเลปกคลุมลดลงร้อยละ 40 | ตะกอนดินจากกิจกรรมชายฝั่ง มีแนวโน้มเสียหายต่อเนื่อง |
2552 | 10 | N | ||||
บ้านบางขวัญ | 135 | 2549 | 45 | ++ | แนวหญ้าทะเลริมชายฝั่ง | มีแนวโน้มฟื้นตัวอย่างต่อเนื่อง |
2553 | 80 | +++ | ||||
บ้านท่านุ่น | 662 | 2549 | 45 | ++ | พบหญ้าทะเลหลายชนิด เป็นแหล่งหอยชักตีนและอนุบาลสัตว์น้ำวัยอ่อน | ตะกอนดินจากกิจกรรมชายฝั่ง มีแนวโน้มเสียหายต่อเนื่อง |
2553 | 30 | N | ||||
อ่าวโต๊ะหนง | 655 | 2549 | 30 | N | แหล่งลูกกุ้ง ลูกปลา และเลี้ยงสัตว์น้ำ(กระชังปลา) | |
2553 | 80 | +++ | ||||
เกาะละวะใหญ่ | 43 | 2549 | 15 | N | แนวหญ้าทะเลเชื่อมต่อกับแนวปะการัง | การเล่นน้ำของนักท่องเที่ยวในแนวหญ้าทะเล |
2553 | 20 | ++ | ||||
บ้านอ่าวมะขาม | 27.99 | 2549 | 10 | N | ||
แหลมหาดหอย | 2,577 | 2549 | 60 | +++ | แนวหญ้าทะเลริมเกาะยาวน้อย พบหญ้าทะเลหลายชนิด | |
2551 | 65 | +++ | ||||
แหลมหาด | 1,860 | 2549 | 80 | +++ | หญ้าทะเลบนแนวสันทราย พบหญ้าทะเลหลายชนิด แหล่งหอยชักตีน ปลิงทะเล พะยูน เต่าทะเล และโลมา | การกัดเซาะจากสึนามิ |
2551 | 65 | +++ | ||||
แหลมคลองบอน | 875 | 2551 | 20 | N | แนวหญ้าทะเลด้านตะวันออกของเกาะยาวใหญ่ บนแนวสันทราย | |
อ่าวโล๊ะปาไล | 945 | 2549 | 50 | ++ | พบหญ้าทะเลหลายชนิด พะยูน เต่าทะเล และโลมา | การกัดเซาะจากคลื่นสึนามิ |
2551 | 65 | +++ | ||||
เกาะผ้า | 33.96 | 2549 | 15 | N | แนวหญ้าทะเลนอกชายฝั่ง พบหญ้าทะเลหลายชนิด | ตะกอนทรายทับถมจากคลื่นสึนามิ |
2552 | 5 | N | ||||
เกาะสุรินทร์ | 120 | 2549 | 30 | N | แนวหญ้าทะเลฝั่งตะวันออกของเกาะ พบฟื้นตัวขึ้นจากการสำรวจครั้งก่อน | การฟอกขาวของปะการังและการปกคลุมของสาหร่ายใบมะกรูดหิน |
2553 | 60 | ++ | ||||
อ่าวสน | 200 | 2550 | 75 | +++ | ||
ภูเก็ต | ||||||
บ้านป่าคลอก-บางโรง | 1,905 | 2549 | 50 | ++ | ชายฝั่งเป็นลักษณะอ่าวเปิด หญ้าทะเลส่วนใหญ่จะโผล่พ้นน้ำในขณะน้ำลง พบหญ้าทะเลหลายชนิด | ตะกอนดินจากชายฝั่ง |
2550 | 50 | ++ | ||||
2552 | 60 | ++ | ||||
2553 | 50 | ++ | ||||
อ่าวภูเก็ต | 625.29 | 2549 | 20 | N | ในอดีตบริเวณนี้เคยเป็นแหล่งหญ้าทะเลที่อุดมสมบูรณ์ แต่เนื่องจากกิจกรรมการท่องเที่ยวและการพัฒนาชายฝั่งในรูปแบบต่างๆ ทำให้หญ้าทะเลเสื่อมโทรมลง ปัจจุบันคงเหลือหญ้าคาทะเลเพียงชนิดเดียวและมีการแพร่กระจายเป็นหย่อมๆ | การท่องเที่ยว ตะกอนดินทรายจากการทำเหมืองแร่เดิม |
เกาะตะเภาใหญ่ | 182.94 | 2549 | 50 | ++ | เป็นแหล่งหญ้าทะเลที่อยู่ในระดับค่อนข้างน้ำลึกขึ้นติดต่อกับแนวปะการัง โดยพบที่ระดับความลึกตั้งแต่ 4.0-5.0 เมตร | |
บริเวณอ่าวตังเข็น | 54.26 | 2549 | 30 | ++ | เป็น อ่าวเล็กๆ พบหญ้าทะเลแพร่กระจายเป็นหย่อมๆ ไม่สม่ำเสมอเป็นแนวยาวประมาณ 600 เมตรขนานกับฝั่ง โดยหญ้าทะเลพบถึงระยะ 160 เมตร ส่วนด้านนอกเป็นแนวปะการัง | |
ท่าฉัตรชัย | 146 | 2549 | 40 | N | ||
2552 | 40 | N | ||||
บ้านคลองหยิด | 8.76 | 2549 | 40 | N | ||
2553 | 0 | - | ||||
บ้านคอเอน | 48 | 2549 | 10 | N | แนวหญ้าทะเลนอกฝั่งเล็กน้อย พบหญ้าคาทะเลเพียงชนิดเดียว | มีแนวโน้มฟื้นตัว |
2553 | 20 | N | ||||
บ้านบางดุก-แหลมทราย | 40 | 2549 | 30 | N | มีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง | |
2553 | 20 | N | ||||
เกาะนาคาใหญ่ | 9.5 | 2549 | 80 | +++ | แนวหญ้าทะเลเชื่อมต่อกับแนวปะการัง | |
อ่าวฉลอง | 60.39 | 2549 | 20 | N | เป็นแหล่งอนุบาลลูกปลาเก๋า และทำประมงอวนลอย พบหญ้าคาทะเลเพียงชนิดเดียว | ตะกอนดินจากชายฝั่ง |
หาดยางใน | 13.05 | 2549 | 50 | ++ | พบหญ้าคาทะเลเพียงชนิดเดียว | |
เกาะโหลน-อ่าวยน | 1,500 | 2549 | 50 | ++ | แนวหญ้าทะเลติดต่อกับแนวปะการัง พบหญ้าทะเลหลายชนิด | |
กระบี่ | ||||||
บ้านเตาถ่าน-เขาทองใต้ | 322 | 2549 | 60 | ++ | แนวหญ้าทะเลริมชายฝั่งและปากแม่น้ำ เป็นแหล่งทำประมงโป๊ะน้ำตื้น | ตะกอนดินจากฝั่ง และการสร้างโป๊ะในแนวหญ้าทะเล ทำให้พื้นที่หญ้าทะเลลดลง |
2553 | 40 | N | ||||
บ้านท่าเลน | 850 | 2549 | 65 | +++ | แนวหญ้าทะเลริมฝั่ง พบหญ้าทะเลหลายชนิด | ตะกอนดินจากฝั่ง เรืออวนรุน ลอบสายจับปู |
2553 | 80 | +++ | ||||
อ่าวท่าเลน | 833 | 2549 | 60 | +++ | พื้นที่หญ้าทะเลในอ่าวท่าเลน | |
2553 | 80 | +++ | ||||
แหลมหางนาค | 826 | 2549 | 50 | +++ | มีแนวโน้มฟื้นตัวอย่างต่อเนื่อง | |
2553 | 80 | +++ | ||||
เขาสามหนวย | 578 | 2549 | 15 | N | แนวหญ้าทะเลบนพื้นทราย นอกหาดนพรัตน์ธารา | เรือหางยาวเพื่อการท่องเที่ยวจำนวนมาก พัดรากของหญ้าทะเลหลุดลอย |
2553 | 30 | N | ||||
อ่าวน้ำเมา | 64 | 2549 | 5 | N | แนวหญ้าทะเลเชื่อมต่อกับแนวปะการัง | |
2553 | 5 | N | ||||
เกาะด้ามหอก-ด้ามขวาน | 3.24 | 2549 | 5 | N | ||
2553 | 0 | - | ||||
ปากคลองจิหลาด | 20 | 2549 | 10 | N | ||
2553 | 10 | N | ||||
แหลมหิน | 595 | 2545 | 40 | N | หญ้าทะเลบนแนวสันทราย | ตะกอนดินจากฝั่ง แนวหญ้าเสียหายอย่างต่อเนื่อง |
2548 | 65 | +++ | ||||
2549 | 45 | ++ | ||||
2550 | 45 | ++ | ||||
2551 | 40 | N | ||||
เกาะสีบอยา-เกาะปู | 9,650 | 2543 | 65 | +++ | แนวหญ้าทะเลกระจายอยู่ระหว่างเกาะต่างๆ โดยพื้นที่ขนาดใหญ่ที่สุดบริเวณข้างเกาะสีบอยา | |
2545 | 45 | ++ | ||||
2548 | 55 | ++ | ||||
2549 | 70 | +++ | ||||
2550 | 65 | +++ | ||||
2551 | 60 | ++ | ||||
2552 | 65 | +++ | ||||
เกาะลันตาใหญ่ (ฝั่งตะวันตก) | 147.27 | 2549 | 15 | N | ||
เกาะลันตาใหญ่ (ฝั่งตะวันออก) | 1,063 | 2551 | 50 | ++ | พื้นที่หญ้าทะเลกลางอ่าว พบหญ้าคาทะเลเป็นชนิดเด่น เป็นแหล่งทำประมงพื้นบ้าน | |
เกาะศิลามาก-ปากคลอง | 107.38 | 2549 | 25 | N | พื้นที่หญ้าทะเลตอนบนของเกาะศิลามาก พบหญ้าคาทะเลเป็นชนิดเด่น | |
บ้านบ่อม่วง | 864.05 | 2549 | 15 | N | ||
ตรัง | ||||||
บ้านแหลมไทร | 618 | 2549 | 50 | ++ | ตะกอนจากดินบนฝั่ง | |
บ้านปากคลอง-เกาะผี | 1169.71 | 2549 | 15 | N | แนวหญ้าทะเลบริเวณบ้านปากคลองจนถึงตอนบนของเกาะผี พบหญ้าคาทะเลเพียงชนิดเดียว | ตะกอนดินจากชายฝั่ง |
เกาะมุก | 6,724 | 2549 | 50 | ++ | แหล่งหญ้าทะเลขนาดใหญ่ระหว่างเกาะมุกและหาดเจ้าไหม พบหญ้าทะเลหลายชนิด | แนวหญ้าตอนบนถูกตะกอนทับถมจากบนฝั่ง |
ปากคลองเจ้าไหม | 354 | 2549 | 40 | N | ||
เกาะตะลิบง | 12,200 | 2549 | 70 | +++ | แนวหญ้าทะเลขนาดใหญ่ทางตะวันออกถึงเยื้องตอนใต้ของเกาะ พบพะยูนในบริเวณนี้บ่อยครั้ง | การประมงเรืออวนรุน |
2551 | 70 | +++ | ||||
เกาะสุกร | 127 | 2549 | 15 | N | ||
สตูล | ||||||
เกาะลิดี | 299 | 2549 | 55 | ++ | พบหญ้าทะเลกระจายระหว่างเกาะทั้งสอง เป็นพื้นที่ใหญ่ทางตอนใต้ของเกาะ และเชื่อมต่อกับแนวปะการัง | |
เกาะตันหยง | 1,136 | 2549 | 20 | N | มีพื้นที่ขนาดใหญ่ทางตะวันออกของเกาะตันหยง เป็นแหล่งหากินของโลมา | |
เกาะสาม | 3 | 2549 | 20 | N | ||
เกาะผี | 238 | 2549 | 15 | N | ||
เกาะตันหยงโป | 34 | 2549 | 60 | ++ | ||
เกาะเกวเล็ก | 5 | 2549 | 20 | N | ||
ปากบารา | 30 | 2550 | 35 | N | แนวหญ้าทะเลบริเวณปากแม่น้ำ เชื่อมต่อกับป่าชายเลน | |
บ้านบากันโต๊ะทิด | 400 | 2550 | 15 | N | ขึ้นเชื่อมต่อกับป่าชายเลน | มีตะกอนมาก เนื่องจากใกล้ป่าชายเลน |
ตารางสถานภาพหญ้าทะเล
ระดับ | รายละเอียด |
+++ | สมบูรณ์มาก, ค่อนข้างสมบูรณ์ |
++ | สมบูรณ์ปานกลาง |
+ | เสื่อมโทรม, ค่อนข้างเสื่อมโทรม |
N | สมบูรณ์ตามธรรมชาติ |
- | ไม่พบหญ้าทะเล |
ปัญหาเสื่อมโทรมของทรัพยากรแหล่งหญ้าทะเล ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา แหล่งหญ้าทะเลมีแนวโน้มเสื่อมโทรมลง มีสาเหตุมาจาก
- การพัฒนาชายฝั่งทะเลที่มีผลก่อให้เกิดตะกอน และน้ำเสียตามชายฝั่งทะเล เช่น การทำเหมืองแร่ การตัดถนน โรงงานอุตสาหกรรม ชุมชนบ้านเรือน และการทำนากุ้ง
- การทำประมงที่ใช้เครื่องมือประมงทำลายแหล่งหญ้าทะเลและสัตว์ทะเลที่อาศัยอยู่ เช่น เรืออวนลากขนาดเล็ก เรืออวนรุน เรืออวนทับตลิ่งขนาดใหญ่ เป็นต้น
- ภัยธรรมชาติ พายุ คลื่นลม มักเกิดขึ้นตามฤดูกาล โดยเฉพาะลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ และการเกิดเหตุการณ์คลื่นยักษ์สึนามิ ทางชายฝั่งทะเลอันดามันเมื่อ 26 ธันวาคม 2547 ทำให้หญ้าทะเลได้รับผลกระทบร้อยละ 5 ของพื้นที่ฝั่งทะเลอันดามัน
ที่มา: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม, กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง, สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเล ชายฝั่งทะเล และป่าชายเลน. 2552. แนวทางการฟื้นฟูทรัพยากรแหล่งหญ้าทะเล. [ออนไลน์] http://km.dmcr.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=111:2009-05-06-09-26-40&catid=91:2009-02-16-08-36-41&Itemid=28.